Anne-Marie Kool

God gaat zijn ongekende gang… ook in mijn leven

Het lied “God gaat zijn ongekende gang” is niet alleen kenmerkend voor de Hongaarse zendingsgeschiedenis, maar ook voor hoe de Here mijn leven heeft geleid, geboren in Oud-Alblas – ook de bakermat voor mijn interesse in Hongarije – via Utrecht en Houten, naar Budapest en Oost-Europa. In 1978 hoorde ik voor het eerst Zijn stem: ben je bereid je leven te geven om een kanaal te worden van Mijn levend water, in Mijn zendingswerk? „Ja Here, hier ben ik, gebruik me, waar U maar wilt en hoe U maar wilt.”

Aanvankelijk leek het erop dat die weg naar Afrika voerde. Daarom klopte ik in 1981 voor het eerst op de deur van de GZB. Maar in 1985, enkele weken nadat ik naar Houten verhuisd was, klonk de heel duidelijke roep naar Hongarije, om achter het IJzeren Gordijn christelijk studentenwerk te helpen op zetten. Officieel als zendingswerker was dat niet mogelijk, daarom vertrok ik in 1987 als PhD student om de Hongaarse zendingsgeschiedenis te bestuderen.

Een opmerkelijke stap, omdat ik veel meer een praktische dan een akademische instelling had. Die studie zag ik aanvankelijk meer als de prijs die ik moest betalen voor de dienst in Gods Koninkrijk. Later ontdekte ik dat juist in het vak missiologie het praktische en akademische helemaal geen tegenstelling vormen.

In 1992 verhuisde ik terug naar Houten, naar de Kluutweide, om mijn promotiestudie af te maken, niet wetende wat er daarna zou komen. Net als Elia die bij de beek Krith gevoed werd door de raven, zo vond ik regelmatig plastic tasjes aan mijn deurknop, met margarine doosjes met heerlijke „etensrestjes” van Sion gemeenteleden. Een jaar later leidde een officieel verzoek vanuit Hongarije aan de GZB tot de oprichting van de sektie Europa en tot de officiele uitzending vanuit Sion. In 1997 werd ik tot mijn grote verbazing tot hoogleraar missiologie benoemd, waarbij de deuren naar Oost-Europa zich gaandeweg verder openden. „God gaat zijn ongekende gang”.

… maar Zijn weg is vaak verborgen

In de jaren die volgden mocht ik er getuige van zijn hoe de Here „vele wonderen deed”, zoals de Engelse versie van het lied verwoordt, maar ook dat Zijn weg vaak verborgen is Perioden van duisternis, moeite, geestelijke strijd en ziekte volgden, waarin ik mocht leren wat het betekent bij Hem te schuilen, dat ook in de diepte Hij erbij is, en wat het betekent om met David psalmen te zingen in de nacht. Op momenten dat ik me fysiek te zwak voelde om ook maar iets te doen, opende de Here een nieuw zendingsveld, van ziekenhuis, wachtkamer en revalidatie, waar zoveel deuren open gingen voor goede gesprekken, door er gewoon maar te zijn. Ik moest nu leren te ontvangen, en ontdekte dat Hij gebruikt wat onaanzienlijk en zwak is, om daarin Zijn kracht te openbaren. Ook dat Gods genade onmetelijk groot is.

Er waren ook periodes van zoeken. “Here, wat wilt Gij dat ik doen zal?“ En toen kwam het verzoek om ook verder in Midden- en Oost-Europa werkzaam willen te zijn, onder verantwoordelijkheid van het ETS in Osijek. De vele lessen die ik heb mogen leren, de kennis en ervaring die ik heb opgedaan, blijken nu van grote waarde zijn, in de nieuwe uitdagingen die voor me liggen.

ETS in Osijek

Sinds 1 september 2015 ben ik werkzaam in Midden- en Oost-Europa onder verantwoordelijkheid van het Evangelical Theological Seminary (ETS) in Osijek, Kroatie. Ook al ligt Osijek maar 40 km. over de Hongaarse grens, niet ver van Servie en Roemenie, en zo’n 250 km. ten zuiden van Budapest, toch is Kroatie een heel andere wereld, met een hele kleine protestantse minderheid (15.000). De oorlog met Servie ligt nog vers in het geheugen, al is die ruim 20 jaar geleden beeindigd. Dat merkte ik ook tijdens de orientatie reis naar naar Bosnie, die ik recentelijk maakte.

Sinds de oprichting in 1972 speelt het ETS een centrale rol in de opleiding van predikanten en zendingswerkers voor heel Oost-Europa. Recentelijk bij een bezoek aan Minsk (Wit-Rusland) ontmoette ik de – vrouwelijke – dekaan van een theologische opleiding in Kiev, die in het begin van de jaren ’90 ook in Osijek had gestudeerd.

In 2015 richtte het bestuur van het ETS een nieuw instituut op om de vragen van zending en evangelisatie te bestuderen. Samen met een aantal collega’s uit de regio is nagedacht hoe dit instituut –in samenwerking met andere netwerken en organisaties – de kerken in Midden- en Oost-Europa ten dienste kan zijn hun missionaire roeping te vervullen. De bibliotheek van het ETS met zo’n 80.000 boeken zal hierbij een centrale rol spelen.

Voortzetting

Samen met collega’s uit heel Oost-Europa, van Kyrgystan tot Praag en van St. Petersburg tot Lviv, Kiev en Leipzig zijn we bezig met het bestuderen van vragen van zending en evangelisatie. Er is heel veel van elkaar te leren. Deze lessen kunnen gebruikt worden bij de opleiding en de bijscholing van predikanten.

Enkele thema’s die hoog op de agenda staan: Migratie (van b.v. Polen en Roemenen naar het westen van Europa), relatie met Roma (zigeuners), zending vanuit bijbels perspectief, samenwerking met theologische opleidingen in Oost-Europa, maar ook met Westerse kerken en organisaties etc.

Lees meer over CEEAMS

God gaat nog steeds zijn ongekende gang…

Eeuwenlang was zending een eenrichtingsverkeer vanuit Europa en Noord-Amerika naar de niet-westerse wereld. Nu is het besef gegroeid, dat eigenlijk de hele wereld een zendingsveld is, ook Europa! Maar wat weten we weinig van het zendingswerk van b.v. Oekraiense christenen in Rusland en Bosnia, en van Roma christenen die vanuit Oost-Europa naar b.v. Spanje en Frankrijk emigreren en daar nieuwe gemeenten stichten, of van Braziliaanse zendingswerkers die op de Balkan werken. God gebruikt wat onaanzienlijk is en niet belangrijk is om daardoor Zijn kracht te openbaren. Ik hoop u via deze Nieuwe Levenstekens inzicht te geven in deze nieuwe zendingsbeweging, van overal naar overal.

Er is behoefte aan missiologisch onderwijs en missionaire toerusting op allerlei niveaus en in allerlei vormen. Samen met anderen hoop ik daar een bijdrage aan te mogen leveren, samen met andere collega’s in Midden- en Oost-Europa, samen met de ETS staf, en samen met u allen, als thuisfront. De situatie in Oost-Europa is niet eenvoudig. De schaduwen van het verleden zijn overal, er zijn ook vele „mijnenvelden”. Dankbaar ben ik voor het meeleven uit de Sion gemeente en vanuit Gazdagret gemeente.